وقایع ایران از نگاه ملت کرد
گفتگوی النهار العربی با نویسنده و روزنامه نگار کورد
شهاب الدین شیخی
ایران هنوز در حال جوشیدن است و هر قشر و هر طیف فکری چه سیاسی باشد و چه فکری زاویه ای دارد که از آن به صحنه حوادث ملتهب ایران می نگرد. اهداف قیام ایران متفاوت است و از آن جمله است نگاه ملتهای مختلف در ایران، و از جمله ملت کرد ، که سابقه بسیار طولانی در وقایع انقلاب کنونی دارند، از این رو النهار العربی با شهاب الدین شیخی، نویسنده، شاعر و روزنامه نگار کرد مصاحبه کرده است. و از او درباره وضعیت ایران و نقش کردها در آن پرسیده است.
شیخی نزدیک به پنج دهه پیش در شهر کردنشین سقز، نقطه ی شروع انقلاب کنونی و زادگاه ژینا امینی، اولین قربانی انقلاب موجود به دنیا آمد و کمتر از دو دهه بعد، شهاب الدین شروع به نوشتن و انتشار کرد. برای کردها و درباره آنها، شیخی بعدها سردبیر بخش فارسی نشریه‌ی آشتی، اولین روزنامه‌ی کردی-فارسی شد و از جمله آغازگران کمپین یک میلیون امضای سند دفاع از برابریحقوق زن، که نقش مهمی در گشودن باب بحث حقوق زنان در ایران معاصر داشت.
آیا ایران یک انقلاب را تجربه می کند؟
النهار العربی از شهاب الدین شیخی درباره واقعیت آنچه در ایران می گذرد سؤال کرد و او گفت: «این یک انقلاب است هر انقلابی ابتدا در اذهان است که رخ می دهد. بعد از یاس ایرانیها از حصول تغییر ات وتعدیلات در کلیت نظام مردم در ایران مصمم به براندازی شدند و می توان گفت با وسعت و گسترش بی نظیر و افزایش شدت شعارها این انقلاب به مراحل پیشرفته ی از مراحل خود رسیده است.
شیخی می گوید اولین قیام بزرگ علیه نظام در سال 1378 یعنی بیست سال پس از آغاز حیات رژیم بود و قیام دوم ده سال بعد به طور مشخص در سال 1388 روی داد و سپس در سال 1396 ایرانیان علیه روحانی قیام کردند و دلیل آن گرانی های سرسام آور بود و در سال 2019 یعنی تنها دو سال بعد، افزایش قیمت سوخت باعث خیزش بزرگ دیگری شد.
فرد آشنا به مسائل ایران واز جمله سلسله اعتراضات سال های گذشته در ایران می توانند متوجه کاهش فاصله ای زمانی از یک قیام به قیام دیگر ونیز شدت گرفتن مداوم شعارها وانتقال آنها از مطالبه ی اصلاح و تغییر رژیم به مرحله سرنگونی نظام است. بنابراين آنچه در ایران در حال روی دادن است یک حادثه ناگهانی نیست که به یک باره اتفاق افتاده باشد.
به طور کلی به سه دلیل می‌توان جنبش کنونی مردم ایران را انقلاب نامید
نخست: فراگیری و پراکنده بودن آن در تقریبا در تمامی شهرها و حتا روستاها
دوم: درگیر بودن تمامی اقشار مردم، نه فقط یک قشر یا طبقه‌ی خاص
سوم: مردم ایران همه‌ی راه‌های اصلاح و نظام جمهوری اسلامی را آزموده‌اند و اکنون خواسته‌ای از حکومت ندارند، بلکه خواهان تغییر حکومت هستند
واکنش نظام را چگونه پیش بینی می کنید؟
شیخی می‌گوید: صحبت از واکنش مورد انتظار رژیم زمانی درست است که توده‌ها خواسته‌های مشخصی از رژیم داشته باشند، در حالی که ناظر حوادث ایران به وضوح متوجه می‌شود که مردم ایران از مطالبه ی رژیم برای انجام هر نوع اصلاحی دور شده اند. و بر این اساس می توانم بگویم که رژیم ایران راه حلی ندارد که با آن پاسخگوی مردمی باشد که به جز سرنگونی نظام خواسته ی ندارند.
از نقش مردم کرد در صحنه حوادث امروز ایران بگوئید؟
مردم کرد از بدو پیدایش ایران مدرن از انواع مختلف تبعیض رنج برده اند و احوال آنها مانند همه ملتها و ادیان و مذاهب های دیگر در این جغرافیا بوده است. بعد از انقلاب ۱۳۵۷ هم وضعیت بدتر شده است، زیرا ما با یک رژیم، فارسی، شیعه(اثنی عشری)، مرد سالار، هترونورماتیو و سرمایه دار روبرو هستیم و هر کسی که حتی یکی از این ویژگی ها را نداشته باشد به حاشیه رانده خواهد شد.
یکی از تفاوت‌های مردم کُرد با بسیاری از دیگر ملتها در ایران این است که کردها از نخستین روزهای پیدایش این رژیم به مخالفت با آن برخاسته‌اند و مبارزات آنها در چهار دهه گذشته بهترین شاهد بر این مدعا است. ویژگی که احزاب و سازمان های کرد را قادر ساخت تا پایگاه اجتماعی وسیعی را به دست آورند که امروزه شاهد بازتاب آن بر رویدادهای موجود در ایران هستیم.
قبل از ژینا امینی، رژیم چند تن از فعالان و فعالان اجتماعی در ایران را کشت و مخالفان نظام بارها برای بسیج افکار عمومی علیه رژیم تلاش کردند که همه نا موفق بودند وتا زمانی که جنبش کردی به آن نپیوست، موفق نشد، وبرای همین بود که انقلاب با نام یک دختر کرد اهل سقز، یک شهر کوچک کردنشین شروع شد. و چند روز بعد توانست سراسر ایران را در بر بگیرد. احزاب کردی به همراهی جامعه‌ی مدنی کوردستان موفق به اعتصاباتی شدند که بیشتر شهرهای آنها را فرا گرفت و در چهلم مرگ ژینا در شهر سقز با جمعیت حدود دویست هزار نفر، بیش از صدهزارنفر به خیابان بیایند و در مراسم چهلم ژینا شرکت کنند.
کردها قبلاً در انقلاب 1979 ایران شرکت کرده بودند، اما ماحصل آنها بسیار تلخ بود، آیا از تکرار تاریخ نمی ترسید؟
بله، ما بسیار نگران هستیم، اما چاره ای جز پیروی از مسیر انقلاب نداریم، به ویژه اکنون که در بین ایرانیان اجماع برای سرنگونی رژیم وجود دارد، بنابراین کردها راهی جز این ندارند که به دنبال تغییر رژیم باشند. امیدواریم نتیجه‌ی این انقلاب رسیدن به توافقی باشد که همه‌ی اقشار به حاشیه رانده شده را راضی کند و چه خوب است که در این راه همه با هم و همبسته باشیم. ما نباید اجازه دهیم تاریخ دوباره تکرار شود، زیرا این به معنای آغاز چرخه جدیدی از جنگ و نزاع ها در تمام جغرافیای ایران است.
و کردها روی چه چیزی حساب می کنند؟
شعار زن، زندگی، آزادی که امروز به شعار انقلاب در سراسر ایران تبدیل شده است، ترجمه شعاری است که بیش از دو دهه توسط سازمان‌های کردی اتخاذ شد، احزابی که با تکیه بر پایگاه وسیع اجتماعی خود توانستند دیوار ترس را فرو بریزند دیواری که کم کم در سراسر جغرافیای ایران شروع به ریزش کرد.
کردها همچنین دارای یک جامعه مدنی فعال هستند که توسط تعداد زیادی از متخصصان رسانه، حقوقدانان، سازمان های حقوق بشر، جنبش زنان و ... نمایندگی می شود. این به مردم کرد توانایی ایفای نقش محوری در روند سرنگونی رژیم را می دهد .
و جامعه مدنی فعال به مردم کرد در مرحله پس از رژیم قدرتی می دهد که همه احزاب را مجبور به پذیرش توافقی می کند که تضمین کننده حقوق و مطالبات این مردم باشد.
انقلاب ایران در چه مرحله ای است؟
آنچه باید به آن اشاره کرد این است که ما مشخصاً در بحبوحه انقلابی هستیم که سرعت به ثمر رسیدن آن با کودتا متفاوت است و آرزوی آن دستیابی به دموکراسی، آزادی، برابری و عدالت اجتماعی برای زنان و جامعه‌ی LGBTIQA+، ملیت‌های و مذاهب مختلف داخل ایران، طبقه‌ی کارگر و.. در جغرافیای ایران است و شاید روند آن تا حدودی کند باشد و با این وجود من فکر می‌کنم که انقلاب تاکنون در رسیدن به اهداف خود موفق بوده است و به ویژه در ایجاد تغییرات بنیادین در آگاهی ایرانیان.
شعارهای تظاهرکنندگان در روزهای اخیر و نیز پدیده برافراشتن پرچم‌های ملیت‌های مختلف داخل ایران، پرجم جنبش‌های زنان یا جامعه‌ی رنگین‌کمانی در کنار پرچم ایران در تظاهرات برلین که بزرگترین تظاهرات ایرانیان در تبعید در نیم قرن اخیر بود، دو نشانه ی است که نوید رسیدن روزگاری است که دیگر کلمه ایران یا عبارت دفاع از تمامیت ارضی نمادی برای سرکوب دیگران و به حاشیه رانده شدن آنها نخواهد بود .
لینک روزنامه‌ی النهار:
https://www.annaharar.com/arabic/politics/international/iran/02112022123609443
تماس با من
خوراک مطالب
فیس بوک من
