انتخاب میان«باورها» و « دوست‌ها»؟

احتمالا خیلی وقت‌ها برای هر انسانی در موقعیت‌هایی متفاوت چنین پرسشی پیش می‌آید. جایی که انسان بخواهد میان این‌که دوستی و رفاقت‌اش را  حفظ کند. یا بر باورها و عقاید  خودش بماند. جایی هست که آدم یا باید با چشم رفاقت از برخی چیزها چشم بپوشد و برخی مسایل را نادیده بیانگارد. یا این‌که برباورها و عقاید و شیوه‌‌ای که بر این باورها پای گرفته ادامه‌ بدهد و راهی را که در پیش گرفته هم‌چنان برود. البته به نظر من خیلی هم سخت نیست و جایی نیست که آسیبی به دوست و رفیقت برسد. بلکه اتفاقا جایی است که ممکن است دوست هم اگر دوست باشد و آرمان‌ها و باورهایش واقی باشد یا اگر هم اقعی باشد در وی درونی و نهادینه شده باشد، نه تنها نمی‌رنجد بلکه از کار تو خرسند و ار کار خود نادم خواهد شد. با این‌ همه بدون همه‌ی این پیش فرض‌ها و پس فرض‌ها من خودم انتخابم را کرده‌ام.

میان باورهایم و دوست‌هایم، بدون شک باورهایم را انتخاب می‌کنم. زیرا حقیقتا به جز دوستان دوران کودکی و مدرسه، که هنوز باوری در ما شکل نگرفته بود، اکثریت دوستان ما کسانی هستند که به خاطر باورهای‌ام با من دوست شده‌اند و من نیز به خاطر باور داشتن به باورهای مشترک با آن‌ها دوست شده‌ام. بنابراین اگر خدای ناکرده بین انتخاب باورهایم و دوست‌هایم، دوستانم را از دست بدهم، اشکال زیادی ندراد، اگرچه بسیار دردناک است، زیرا با از دست دادن دوستانم، باورهایم را از دست نمی‌دهم، اما با از دست دادن باورهایم احتمالا اکثریت دوستانم را از دست می‌دهم.

از دست دادن دوست برای منی که بارها نوشته‌ام، تنها سرمایه‌ام در زندگی به جز کتاب‌هایم، دوستانم هستند بدون شک بسیار دردناک است، زیرا درد اولم این است که دوست چرا آن راهی را رفت که به قول اخوان « نیمش ننگ نیمش نام» و... بود. دردناک است زیرا  که نبودن دوست یعنی نبودن شادی و لذت یاد کردن از تمام ‌شادی‌ها  غم‌های مشترک‌مان که با دوست داریم.  در هر صورت تا این حد هم شدید قضاوتی ندارم، چون معتقدم که انسان اشتباه می‌کند و من انسان را با اشتباهاتش دوست دارم. انسانی که فکر می کند دیگران نباید اشتباه کنند احتمالا معتقد هم هست که خودش نیز هرگز اشتباه نمی‌کند و این احمقانه‌ترین نوع فکر کردن در مورد انسان و باور به دوست داشتن‌ش است. من انسان را با شتباهاتش دوست دارم. بنابراین این من نیستم که آن‌ها را از دست داده‌ام